Ολυμπιακοί Αγώνες Ανασφάλειας

Έπειτα από τέσσερα χρόνια, ήρθε η στιγμή που οι απανταχού φίλαθλοι σε όλο τον κόσμο περιμένουν. Σε μερικές ώρες θα ξεκινήσουν επίσημα οι 31οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, οι οποίοι για πρώτη φορά διεξάγονται σε χώρα της Νότιας Αμερικής. Οι αγώνες αυτοί έχουν μείνει ήδη στην ιστορία πριν καν ξεκινήσουν για όλους τους λάθος λόγους! Θα πρέπει όλα να κυλήσουν ομαλά για τις επόμενες 17 μέρες και να δούμε εξαιρετικό αθλητικό θέαμα για να καταφέρουν να αποφύγουν το χαρακτηρισμό των χειρότερων Ολυμπιακών Αγώνων της ιστορίας. Αν συνυπολογίσουμε πως βρισκόμαστε αμέσως μετά το (κατά κοινή ομολογία) αποτυχημένο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου της Γαλλίας, οι οιωνοί δεν φαίνεται να είναι με το μέρος της Βραζιλίας...

Όταν τον Οκτώβριο του 2009 ο Jacques Rogge ανακοίνωνε πως το Ρίο ντε Τζανέιρο θα διοργάνωνε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016, η Βραζιλία ήταν μια εντελώς διαφορετική χώρα. Υπό την ηγεσία του Lula, η Βραζιλία είχε διαρκή οικονομική ανάπτυξη, διεκδικούσε επάξια διεθνή ρόλο και φαινόταν πως θα αποτελέσει μια χώρα-πρότυπο σταθερότητας και εξέλιξης. Σήμερα, η χώρα μαστίζεται από μια βαθειά πολιτική κρίση και αντιμετωπίζει τη χειρότερη ύφεση από τη δεκαετία του ‘90. Από τον περασμένο Μάιο, η Πρόεδρος Dilma Rousseff βρίσκεται σε αναστολή καθηκόντων, με τον Michel Temer να αναλαμβάνει υπηρεσιακός Πρόεδρος. Τα συνεχή σκάνδαλα (Petrobras κ.ά.) μαστίζουν τη χώρα, η πολιτική κρίση παρατείνεται και η βία εξαπλώνεται μέσα κι έξω από τις φαβέλες. Η ανεργία φτάνει σε νέο ρεκόρ τετραετίας 11,3% (Ιούνιος 2016), σχεδόν διπλάσια από το 6,2% του Δεκεμβρίου 2013. To κατά κεφαλήν ΑΕΠ βρίσκεται ήδη στα 8.539$ (2015) από τα 13.039$ το 2011 κι όλα συνηγορούν πως θα έρθουν πιο δύσκολες μέρες.

Ο κυβερνήτης του Ρίο ντε Τζανέιρο κήρυξε πριν ενάμιση μήνα την πολιτεία σε κατάσταση οικονομικής έκτακτης ανάγκης, ζητώντας επιπλέον ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για τη διοργάνωση των αγώνων. Ήδη το κόστος κατασκευής των υποδομών έχει ξεφύγει από τα όρια του προϋπολογισμού, πολλές αθλητικές εγκαταστάσεις δεν είναι έτοιμες και ασφαλείς γα τη διεξαγωγή των αγωνισμάτων, ενώ πολλά άλλα σημαντικά έργα υποδομής (όπως το μετρό και το ολυμπιακό χωριό) δεν είναι πλήρως αξιοποιήσιμα. Το υπέρογκο κόστος, κυρίως, οδήγησε τη μεγάλη πλειοψηφία των Βραζιλιάνων να εναντιωθούν στη διεξαγωγή των αγώνων. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση, το 63% πιστεύει πως οι αγώνες θα φέρουν περισσότερα προβλήματα απ’ ό,τι οφέλη για τη χώρα, ενώ το 50% διαφωνεί εντελώς με τη διοργάνωση των αγώνων!

Μετά τα πρόσφατα τρομοκρατικά χτυπήματα σε διάφορες πόλεις, όλοι πλέον φοβούνται πως μπορεί να σχεδιαστεί μια τρομοκρατική επίθεση και κατά τη διάρκεια των αγώνων. Περίπου 85.000 αστυνομικοί και στρατιώτες (σχεδόν διπλάσιοι από το Λονδίνο το 2012) έχουν αναλάβει την ασφάλεια αθλητών και κοινού, όταν ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε 20.000 ένστολους. Οι συλλήψεις υπόπτων δεν αρκούν για να διασφαλιστεί η ασφάλεια των επισκεπτών, ειδικά αν λάβουμε υπόψιν τις 2.036 δολοφονίες μόνο το διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου 2016!

Η ασφάλεια, όμως, των επισκεπτών δεν απειλείται μόνο από τους ισλαμιστές τρομοκράτες ή τις εγκληματικές συμμορίες. Η πανδημία του ιού Zika ανησυχεί ιδιαίτερα αθλητές και κοινό, μιας και έχει σοβαρές επιπτώσεις, ενώ δεν έχει παρασκευαστεί ακόμα εμβόλιο που να τον αντιμετωπίζει. Ήδη αρκετοί αθλητές (κυρίως του τένις και του γκολφ) έχουν ακυρώσει τη συμμετοχή τους στους αγώνες υπό το φόβο του ιού. Στα υγειονομικά προβλήματα έρχονται να προστεθούν και τα υψηλα επίπεδα ρύπανσης των υδάτων. Τα λύματα της πόλης, ακόμα και τα νοσοκομειακά, καταλήγουν χωρίς καμία επεξεργασία στη θάλασσα. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι παραλίες και η θάλασσα να έχουν γεμίσει σκουπίδια και επικίνδυνα απόβλητα εγκυμονώντας σοβαρούς κινδύνους για την υγεία κολυμβητών και ιστιοπλόων. Μάλιστα, πρόσφατα ξεβράστηκαν στις ακτές ανθρώπινα μέλη και πτώματα...

Στο αγωνιστικό κομμάτι τώρα, οι αγώνες έχουν στιγματιστεί από το ντόπινγκ. Η διεθνής οργάνωση για τον έλεγχο του ντόπινγκ WADA έκρινε ακατάλληλα τα εργαστήρια που θα εξετάσουν τα δείγματα των αθλητών στη Βραζιλία. Το κόστος τους ήταν περίπου 60 εκατ. δολάρια, αλλά τα αποτελέσματα των ελέγχων τους μπορεί να είναι εντελώς αναξιόπιστα. Επιπλέον, την τελευταία ουσιαστικά στιγμή η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ενέκρινε τη συμμετοχή Ρώσων αθλητών στους αγώνες, εξαιτίας του σκανδάλου ντόπινγκ στο οποίο εμπλέκεται. Η IAAF όμως αρνείται να δεχτεί όλους τους Ρώσους αθλητές κι έτσι στο στίβο θα υπάρχουν ελάχιστοι μόνο Ρώσοι, οι οποίοι ίσως συμμετέχουν ως “ουδέτεροι” αθλητές υπό την ολυμπιακή σημαία.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, πολλοί ζήτησαν να αναβληθούν οι αγώνες ή να μεταφερθούν σε άλλη χώρα, ενώ κάποιοι ζήτησαν την ακύρωσή τους! Κατά το παρελθόν, οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν διεξήχθησαν μόνο κατά τη διάρκεια των δυο παγκοσμίων πολέμων, ενώ αναβολή δεν έχει υπάρξει ως τώρα στην ιστορία. Όπως είναι λογικό κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο να συμβεί τους τελευταίους μήνες κι έτσι παρά τα πολλά προβλήματα, η Βραζιλία θα διοργανώσει τους αγώνες.

Για να μην μεμψιμοιρούμε όμως συνεχώς, ας δούμε και τα θετικά που θα έχουν αυτοί οι αγώνες. Αναμένεται να συμμετέχουν περισσότεροι από 10.500 αθλητές από 206 χώρες, ενώ δυο χώρες, το Κόσοβο και το Νότιο Σουδάν, θα συμμετέχουν για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Δυο νέα αθλήματα προστέθηκαν στο πρόγραμμα: το γκολφ και το rugby sevens. Το γκολφ επιστρέφει στους αγώνες έπειτα από 112 χρόνια, αφού διεξήχθη για τελευταία φορά το 1904. Το rugby sevens αποτελεί μια παραλλαγή του rugby union, στην οποία οι ομάδες απαρτίζονται από 7 παίκτες αντί για 15 κι έχει μικρότερης διάρκειας αγώνες. Αξίζει να αναφερθεί πως το rugby union περιλαμβανόταν στο πρόγραμμα των αγώνων μέχρι και το 1924.

Η προσφυγική κρίση των τελευταίων ετών οδήγησε τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή στην απόφαση για τη δημιουργία μιας ομάδας προσφύγων που θα διαγωνιστούν υπό την ολυμπιακή σημαία σε διάφορα αθλήματα. Η ομάδα αποτελείται από δέκα μέλη που προέρχονται από χώρες της Αφρικής και τη Συρία. Η ΔΟΕ εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους 2 εκατ. δολαρίων για τις ανάγκες της προπόνησης και συμμετοχής των αθλητών-προσφύγων στους αγώνες.

Πολλοί υποστηρίζουν μέχρι και την τελευταία στιγμή πως ίσως τα λεφτά που δαπανήθηκαν για όλα τα παραπάνω να αποτελούσαν μια σοβαρή κρατική επένδυση για την ανάπτυξη και ανασυγκρότηση της χώρας με άλλο τρόπο. Πολλά νέα νοσοκομεία, σχολεία, κέντρα πολιτισμού, αθλητισμού και νεότητας θα μπορούσαν να έχουν χτιστεί στη θέση των υπερκοστολογημένων αθλητικών εγκαταστάσεων. Το κοινωνικό κράτος της Βραζιλίας θα μπορούσε να ευημερεί παρέχοντας παροχές υψηλού επιπέδου στους πολίτες. Πιστεύω, όμως, πως το πιο πιθανό είναι η Βραζιλία να μην επένδυε σε τίποτα απ' όλα αυτά και η άσχημη κατάσταση, στην οποία βρίσκεται η χώρα, στην καλύτερη των περιπτώσεων να μην επιδεινωνόταν, αλλά να παρέμενε στάσιμη.

Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε από τη μεριά μας είναι να απολαύσουμε τους αγώνες χωρίς περαιτέρω απρόοπτα κι ας ελπίσουμε πως όταν τα φώτα των αγώνων σβήσουν, να μην αφήσουν πίσω τους μια οικονομία διαλυμένη, μια κοινωνία σε κρίση και μια δημοκρατία σε κίνδυνο...