Πριν δημοσιεύσεις, σκέψου!

«Πριν δημοσιεύσεις, σκέψου!». Αυτός είναι ο τίτλος της παγκόσμιας καμπάνιας για την Παγκόσμια Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου που εορτάζεται σήμερα. Πρόκειται για μια Παγκόσμια Ημέρα που καθιερώθηκε σχετικά πρόσφατα με πρωτοβουλία της Ευρωπαίας Επιτρόπου Viviane Reding και αποτελεί εφαλτήριο ευαισθητοποίησης μικρών και μεγάλων στα θέματα που αφορούν την ασφαλή και ηθικά σωστή χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και όλων των διαδραστικών τεχνολογιών που είναι πια κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Όλα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2002, όταν γεννήθηκε η ιδέα καθιέρωσης του εορτασμού. Στις 6 Φεβρουαρίου 2004 γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου σε 16 χώρες, ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα. Πλέον, η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου εορτάζεται κάθε δεύτερη Τρίτη του Φεβρουαρίου και φέτος συμμετέχουν στους εορτασμούς περισσότερες από 60 χώρες με τη διοργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων, εκθέσεων, διαγωνισμών κτλ!

Ο φετινός εορτασμός επικεντρώνεται στο ζήτημα της προστασίας της ιδιωτικής μας ζωής στον κυβερνοχώρο. Ίσως αυτή να είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τους χρήστες του διαδικτύου ειδικά τα τελευταία χρόνια. Οι εκατοντάδες ιστοσελίδες κοινωνική δικτύωσης που έχουν δημιουργηθεί, όπως το Facebook, καθώς και άλλες, όπως το YouTube, καλούν τους χρήστες τους να μοιράζονται όλο και περισσότερες προσωπικές στιγμές τους με τους υπόλοιπους χρήστες. Από καθημερινές φωτογραφίες ή σχόλια για τη διάθεσή τους μέχρι βίντεο από σημαντικά γεγονότα. Πλέον, το διαδίκτυο έχει καταφέρει να υποκαταστήσει πολλές από τις καθημερινές συνήθειες που υπήρχαν στο παρελθόν. Η συνάντηση με φίλους ή το τηλεφώνημα έχουν αντικατασταθεί από το chat. Το παιχνίδι για τα παιδιά στις γειτονιές και τις πλατείες έχει μεταφερθεί στα internet cafes και αντικατασταθεί με online PC games.

Πιο ευάλωτοι στους κινδύνους του διαδικτύου φαίνεται να είναι οι νέοι, χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία γνωρίζουν στην πλειοψηφία τους πώς να αποφεύγουν τους κινδύνους ή να προφυλάσσουν τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους… Άλλωστε σύμφωνα με περσινά στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου: Οι Έλληνες γονείς υστερούν έναντι των παιδιών τους στη χρήση του διαδικτύου, ενώ στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό των γονέων που χρησιμοποιεί Ίντερνετ, ξεπερνά το αντίστοιχο ποσοστό των παιδιών. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η διαφορά αγγίζει κατά μέσο όρο τις 9 ποσοστιαίες μονάδες (84% των γονέων έναντι 75% των παιδιών) και προκύπτει κυρίως από το χαμηλό ποσοστό χρήσης στα παιδιά ηλικίας 6-10ετών, ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες η διαφορά γονέων-παιδιών σχεδόν εξαλείφεται. Στην Ελλάδα το φαινόμενο είναι αντίστροφο, καθώς τα παιδιά σε όλο σχεδόν το ηλικιακό εύρος ξεπερνούν κατά πολύ τους γονείς τους στη χρήση διαδικτύου, γεγονός που δυσχεραίνει σημαντικά το έργο των γονέων.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα η (καλώς εννοούμενη) «ψηφιακή εποχή» έχει αργήσει να έρθει. Μπορεί να διαθέτουμε υπολογιστές ή κινητά αντίστοιχης τεχνολογίας με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο ο ενθουσιασμός μας για αυτά τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα μας κάνει να αγνοούμε τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη λανθασμένη χρήση τους. Το διαδίκτυο δεν είναι πανάκεια! Από πηγή γνώσης και διασκέδασης μπορεί κάλλιστα να μετατραπεί (με μερικές λανθασμένες κινήσεις) σε ηλεκτρονικό εφιάλτη. Δεν είναι τυχαίο πως μια από τις πιο πολυάσχολες υπηρεσίες της αστυνομίας είναι η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Το διαδίκτυο έχει αποτελέσει λόγο αθώωσης κατηγορουμένων σε δίκη, αλλά και λόγο απόλυσης εργαζομένων!

Καλό θα είναι οι νέοι, κυρίως, χρήστες του διαδικτύου να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και επιφυλακτικοί κατά τη χρήση του και να μην αψηφούν τους κινδύνους του. Ας το χρησιμοποιούν συνετά και για νόμιμους σκοπούς. Δεν γίνεται να μιλάμε για νέες τεχνολογίες και ψηφιακή εποχή αν δεν γνωρίζουμε λεπτομερώς τους κινδύνους τους. Πολλές φορές τα πράγματα μπορεί να είναι διαφορετικά απ’ ότι δείχνουν! Η γνώση μάς δίνει δύναμη. Τις θετικές πτυχές τις γνωρίζουν σχεδόν όλοι, τις αρνητικές όμως;