Η διπλωματία του ποδοσφαίρου

Η πρώτη φάση του μουντιάλ ολοκληρώθηκε. Οι πρωταγωνιστές εντός αγωνιστικού χώρου ήταν αρκετοί. Όμως, μια μόνο ομάδα κατάφερε να συγκεντρώσει τα βλέμματα όλου του πλανήτη για καθαρά εξωαγωνιστικούς λόγους. Δεν είναι άλλη από τη Βόρεια Κορέα ή Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας, όπως είναι η επίσημη ονομασία της. Η πορεία της ομάδας χαρακτηρίζεται από αδιάφορη έως τραγική! Τρεις ήττες ο τελικός απολογισμός με μόλις ένα τέρμα υπέρ και μια πανωλεθρία με 7-0 από την Πορτογαλία...

Η χώρα απασχολούσε ήδη από τον περασμένο Μάρτιο την παγκόσμια κοινή γνώμη και τους διεθνείς οργανισμούς όταν κατηγορήθηκε πως τορπίλισε μια κορβέτα της Νότιας Κορέας, ενώ στα μέσα Μαΐου ανακοίνωσε πως ολοκλήρωσε επιτυχώς τη διαδικασία πυρηνικής σύντηξης, ενώ το ενδεχόμενο χρήσης της τεχνολογίας για το οπλικό πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας δεν απορρίφθηκε... Και φτάνουμε στο Μουντιάλ. Πρώτος αγώνας ενάντια στην υπερδύναμη Βραζιλία. Η ομάδα της Β. Κορέας ηττήθηκε μαχόμενη σκληρά με 2-1. Έκπληξη η καλή εμφάνιση της και το αποτέλεσμα, όπως έκπληξη αποτελούσε και η πρόκρισή της στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τέσσερις μέρες μετά κυκλοφορεί στο ίντερνετ ένα βίντεο με απόσπασμα από δελτίο ειδήσεων της βορειοκορεατικής τηλεόρασης. Δείχνει τα καλύτερα στιγμιότυπα του αγώνα με τη Βραζιλία και ως εκ θαύματος τελικό σκορ αναφέρεται: Β.Κορέα 1 – Βραζιλία 0! Αληθινό ή πλαστό; Πιθανώς να το ανακαλύψουμε αν ψάξουμε λίγο παραπάνω για την ιστορία της χώρας αυτής...

Το 1948 συμφωνήθηκε να χωριστούν οριστικά σε δύο ανεξάρτητες κρατικές οντότητες η Βόρεια και η Νότια Κορέα. Στη Βόρεια Κορέα οι Σοβιετικοί επέβαλαν ως πρόεδρο έναν σκληροπυρηνικό κομμουνιστή, τον Κιμ Ιλ Σουνγκ.Ο Κιμ Ιλ Σουνγκ επιθυμούσε όμως να έχει όλη την Κορέα υπό τον έλεγχό του και την επιβολή του κομμουνισμού,έτσι στις 25 Ιουνίου 1950 με τη βοήθεια της Κίνας και δευτερευόντως της Σοβιετικής Ένωσης η Β.Κορέα επιτέθηκε στη Νότια και έτσι ξεκίνησε ο γνωστός πόλεμος της Κορέας που ξεχώρισε για την αγριότητά του. Ο πόλεμος τελείωσε -με υπογραφή εκεχειρίας- 3 χρόνια μετά χωρίς οι Βόρειοι να πετύχουν το στόχο τους, μάλιστα χάρις στη συνδρομή Κινέζικων δυνάμεων απέφυγαν το να καταληφθούν από τους Νότιους. Τυπικά ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει ακόμα και σήμερα, καθώς δεν έχει υπογραφεί ειρήνη, παρά μόνο εκεχειρία. Ο πόλεμος και οι συνέπειές του σκλήρυνε ακόμα περισσότερο το καθεστώς και απομόνωσε κι άλλο τη χώρα από τον υπόλοιπο κόσμο. Οι εκκαθαρίσεις ήταν πολλές, πλήθος εκτελέσεων, φυλακίσεων και σκληρών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Οι μεταρρυθμίσεις στην οικονομία ήταν παρόμοιες με των άλλων κομμουνιστικών καθεστώτων, όπως κολεκτιβοποίηση της γης και κατάργηση κάθε είδους ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Μία σημαντική διαφορά όμως με άλλα καθεστώτα είναι πως η βουδιστική θρησκεία δεν φάνηκε να διώχθηκε ιδιαίτερα, όπως και οι κομφουκιανικές παραδόσεις της Κορέας.

Εν τέλει, οι ιστορικές εξελίξεις στη χώρα μετά από το 1953 δεν εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μια και δεν αμφισβητήθηκε ποτέ σοβαρά η κυριαρχία του κυβερνώντος κομμουνιστικού κόμματος και του ηγέτη του Κιμ Ιλ Σουνγκ. Κατηγορήθηκε βάσιμα για αυταρχισμό, καλλιέργεια προσωπολατρίας και νεποτισμό! Άλλωστε, σε κάθε πόλη κατασκευάστηκαν πολλά αγάλματα και μνημεία που αφορούν τον ίδιο και που πρέπει να τα προσκυνούν υποχρεωτικά όλοι οι πολίτες, ενώ καθιέρωσε την ημέρα των γενεθλίων του ως εθνική εορτή. Με όλα αυτά πέτυχε ουσιαστικά ένα είδος θεοποίησής του από τους βορειοκορεάτες. Το 1994 ήταν μια χρονιά-ορόσημο, αφού ο Κιμ Ιλ Σουνγκ πέθανε και το 1998 ανακηρύχθηκε “αιώνιος πρόεδρος”. Τον διαδέχτηκε ο γιός του, Κιμ Γιονγκ Ιλ, που ηγείται της χώρας μέχρι και αυτή τη στιγμή!

Και φτάνουμε στο σήμερα. Η χώρα παραμένει διεθνώς απομονωμένη. Ελάχιστοι τουρίστες μπορούν να την επισκεφθούν και να δουν το εσωτερικό της, την καθημερινότητα και τη ζωή σε αυτή την ιδιόμορφη χώρα. Η εθνική της ομάδα την αντιπροσωπεύει στο Μουντιάλ, όμως η έξοδος από τα σύνορα απαγορεύεται για όλους τους πολίτες πλην ελαχίστων εξαιρέσεων! Ποιός θα παρακολουθήσει τους αγώνες της χώρας; Ποιός θα ανεμίσει περήφανος τη σημαία της Βόρειας Κορέας στα στάδια της Νοτίου Αφρικής; Η λύση απλή και φτηνή: Το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ προσέλαβε Κινέζους για να ταξιδέψουν στη Νότια Αφρική και να προσποιηθούν ότι υποστηρίζουν την ομάδα! Ενοικιαζόμενοι φίλαθλοι δηλαδή... Ποιός δυτικός, άλλωστε, θα καταλάβαινε τη διαφορά;

Αυτό δεν είναι, όμως, το μόνο τραγελαφικό που σχετίζεται με τη Βόρεια Κορέα στο Μουντιάλ. Ενώ όλες οι ομάδες κάνουν προπονήσεις σε υπερπολυτελή κορυφαία προπονητικά κέντρα, οι Βορειοκορεάτες ποδοσφαιριστές γυμνάζονται σε δημόσιο γυμναστήριο. Ίσως δεν τους φαίνεται και τόσο περίεργο μιας και δεν έχουν παραστάσεις από το εξωτερικό, αφού μόνο τρεις εξ αυτών αγωνίζονται εκτός συνόρων (2 στην Ιαπωνία και 1 στη Ρωσία). Αυτή τη φορά τουλάχιστον οι συνθήκες διαμονής τους είναι καλύτερες απ΄ αυτές που είχαν στο τελευταίο Παγκόσμιο Κύπελλο που εμφανίστηκαν, το 1966 στην Αγγλία, όταν έκαναν προπονήσεις στο εργοστάσιο χημικών ΙCΙ... Τέσσερις αθλητές είχαν το θάρρος να προσπαθήσουν να προσεγγίσουν την ομάδα της Νότιας Κορέας με σκοπό να ζητήσουν πολιτικό άσυλο, αλλά κάποιοι από τους δεκάδες πράκτορες του καθεστώτος της πατρίδας τους τούς πρόλαβαν! Άγνωστο ποιό θα είναι το μέλλον τους πίσω στα πάτρια εδάφη...

Ίσως μετά από όλα αυτά τα στοιχεία και γεγονότα που παρατέθηκαν η γνησιότητα του βίντεο, που δείχνει τη Β. Κορέα να κερδίζει τη Βραζιλία, να θεωρείται δεδομένη. Ίσως και όχι... Τι καλύτερο θα μπορούσε, όμως, να περιμένει κάποιος από μια χώρα που έχει κατά κεφαλήν ΑΕΠ $1390, προσδόκιμο ζωής μόλις τα 63 χρόνια και συνεχίζει να λατρεύει σαν θεό τον Κιμ Ιλ Σουνγκ; Σε μια χώρα όπου οι κάτοικοι ξυπνούν κάθε πρωί μέσω μίας σειρήνας που χτυπάει σε όλες τις πόλεις δεν μπορείς να μην αναμένεις την αναγωγή της “διπλωματίας του ποδοσφαίρου” σε ύψιστη μορφή προπαγάνδας εσωτερικής κατανάλωσης. Ίσως αυτές τις μέρες οι Βορειοκορεάτες πήραν μεγάλη χαρά από την εθνική τους ομάδα και να πανηγύρισαν τις νίκες της. Άλλωστε δεν “σερφάρουν” στο ίντερνετ για να ενημερωθούν, δεν παρακολουθούν ζωντανά τους αγώνες στην τηλεόραση και δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί κάποιος δυτικός στα μέρη τους για να τους ενημερώσει περί του αντιθέτου... Μπορεί τις επόμενες μέρες σε κάποια γωνιά της Πιονγκγιάνγκ να τοποθετηθεί κανένα νέο άγαλμα του “αιώνιου προέδρου” και παντοτινού ηγέτη Κιμ Ιλ Σουνγκ για τη καθοδήγηση και τη συνεισφορά του στη νίκη της ομάδας τους, ακόμα και 16 χρόνια μετά το θάνατό του! Δύσκολα ο διάδοχός του Κιμ Γιονγκ Ιλ θα αφήσει την (επικοινωνιακή) ευκαιρία να πάει χαμένη...