Φουκουσίμα όπως Χιροσίμα;

Είναι ακόμα αρκετά νωπές οι μνήμες από την έκρηξη στη μονάδα παραγωγής ενέργειας Φουκουσίμα 1 της Ιαπωνίας στις 12 Μαρτίου αμέσως μετά από τον καταστρεπτικό σεισμό των 9R. Το όνομα της Φουκουσίμα παραπέμπει ηχητικά σε αυτό της έτερης ιαπωνικής πόλης Χιροσίμα, την οποία οι ΗΠΑ βομβάρδισαν με ατομική βόμβα τον Αύγουστο του 1945…

Στο άκουσμα της είδησης σχετικά με την πυρηνική έκρηξη, το μυαλό όλων πήγε στο αντίστοιχο ατύχημα στο Τσέρνομπιλ της Ουκρανίας! Σαν σήμερα, 26 Απριλίου 1986, σημειώθηκε έκρηξη στον αντιδραστήρα 4 του εκεί Πυρηνικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας, ενώ το ατύχημα ήταν της τάξης του μέγιστου προβλεπόμενου ατυχήματος στη Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών Συμβάντων.

Τα συμβάντα στη Χιροσίμα, τη Φουκουσίμα και το Τσέρνομπιλ ελάχιστη συνάφεια έχουν ως προς τα αίτιά τους. Μάλιστα, η ρίψη της ατομικής βόμβας δεν μπορεί καν να χαρακτηριστεί ατύχημα, καθώς αποτέλεσε (εσκεμμένη) πολεμική επιχείρηση! Δυστυχώς, όμως, έχουν τεράστια σχέση ως προς τις τραγικές –και ίσως ανυπολόγιστες- επιπτώσεις τους… Η ραδιενέργεια που εκλύθηκε και στα τρία αυτά συμβάντα επισκιάζει τους απλούς βομβαρδισμούς, τις εκρήξεις, τους σεισμούς και τα τσουνάμι!

Πέρα από τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνθήκες που διαταράχθηκαν σε αυτές τις περιοχές, οι σημαντικότερες επιπτώσεις έχουν να κάνουν με την υγεία των ανθρώπινων πληθυσμών! Στη Χιροσίμα 70.000 άνθρωποι πέθαναν ακαριαία, άλλοι 166.000 τους επόμενους τέσσερις μήνες, ενώ μέχρι το 1950 πέθαναν άλλοι 200.000 από αίτια που οφείλονται στη ραδιενέργεια.

Το Τσέρνομπιλ και η γύρω περιοχή αποτέλεσαν άλλον έναν τόπο μαρτυρίου για τους πληθυσμούς τους. Σύμφωνα με έρευνα Ρώσων και Λευκορώσων επιστημόνων, η οποία στηρίχτηκε σε περισσότερες από 5.000 ιατρικές αναφορές αποκλειστικά της ΕΣΣΔ, 985.000 ήταν οι νεκροί μεταξύ 1986 και 2004 εξαιτίας της ακτινοβολίας! Η Λευκορωσία είναι μια από τις χώρες που “χτυπήθηκε” περισσότερο, αφού πλέον ακόμα και σήμερα μόνο το 20% των παιδιών που γεννιούνται εκεί είναι νοητικά και σωματικά απόλυτα υγιή… Οι επιπτώσεις και στον λοιπό ευρωπαϊκό πληθυσμό –και συνεπώς και στη χώρα μας- δεν θεωρούνται αμελητέες. Εντύπωση προκαλεί, πάντως, πως μόλις το 1% των περιστατικών έχουν επίσημα αναφερθεί να αποτελούν επίπτωση της ραδιενέργειας! Κατά πολλούς αυτό οφείλεται σε μυστικοπάθεια και προσπάθεια απόκρυψης στοιχείων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας και την τότε κυβέρνηση της ΕΣΣΔ.

Και φτάνουμε στο σήμερα και τη Φουκουσίμα. Οι νεκροί από τη ραδιενέργεια είναι ελάχιστοι. Το τσουνάμι οφείλεται για τους χιλιάδες θανάτους Ιαπώνων το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παρόλα αυτά, οι Ιάπωνες θα πληγούν –για άλλη μια φορά μετά το 1945- άμεσα! Η περιοχή γύρω από το εργοστάσιο θα χρειαστεί πάνω από 100 χρόνια για να επανέλθει και πάλι σε φυσιολογικές συνθήκες, αν και είναι σχεδόν αδύνατο να επανέλθει πλήρως… Τα επίπεδα ραδιενέργειας στη συγκεκριμένη περιοχή είναι 100 φορές πάνω από το όρια, ενώ η μόλυνση στη θάλασσα είναι κατά 7,5 εκατ. φορές πάνω από το όριο!

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος πλέον για τους Ιάπωνες, αλλά και όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους στον πλανήτη, έχει να κάνει με την κατανάλωση τροφών και νερού. Αν αυτά έχουν μολυνθεί με ραδιενέργεια, μπορούν να μολύνουν τους καταναλωτές τους.  Οι επιπτώσεις είναι τραγικές: λευχαιμίες, γενετικές ανωμαλίες και διαφόρων ειδών καρκίνοι, κυρίως του θυρεοειδούς. Από το ατύχημα του πυρηνικού εργοστασίου στην Φουκουσίμα έχουν διαρρεύσει μέχρι στιγμής τα ραδιενεργά υλικά ¹³¹I (Ιώδιο-131) και ¹³⁷Cs (Καίσιο-137). Το Ιώδιο-131 έχει πολύ μικρό χρόνο ημιζωής (μια εβδομάδα) αλλά είναι ιδιαίτερα τοξικό, καθώς ο οργανισμός το συγκεντρώνει όλο στον θυρεοειδή. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδούς αυξήθηκαν δραματικά μεταξύ των ατόμων που εκτέθηκαν στην ραδιενέργεια του Τσέρνομπιλ. Από την άλλη, το Καίσιο-137 είναι διαλυτό στο νερό και ιδιαίτερα τοξικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Πειράματα σε σκύλους έδειξαν ότι μια δόση της τάξεως των 44 μικρογραμμαρίων ραδιενεργού καισίου ανά κιλό επέφερε τον θάνατο σε διάστημα 3 εβδομάδων!

Τα ευχάριστα (αν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε έτσι) είναι πως σύμφωνα με τις ιαπωνικές αρχές, δεν έχει υπάρξει διαρροή άλλων ραδιενεργών ισοτόπων και τα χειρότερα έχουν προς το παρόν αποφευχθεί. Για παράδειγμα, μια διαρροή ²³⁹Pu (Πλουτώνιο-239) δεν θα αύξανε απλώς τους καρκίνους του πνεύμονα στο άμεσο μέλλον, αλλά οι επιπτώσεις του θα ήταν ανυπολόγιστες καθώς έχει χρόνο ημιζωής 24.000 χρόνια.

Όπως φαίνεται ξεκάθαρα, η Ιαπωνία –και ο υπόλοιπος πλανήτης μαζί- θα πληρώσει βαρύ τίμημα στο βωμό της (δήθεν) φθηνής πυρηνικής ενέργειας. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες της Greenpeace, αλλά και άλλων περιβαλλοντικών οργανισμών και επιστημονικών φορέων, ο μύθος της καθαρής, ασφαλούς και φθηνής πυρηνικής ενέργειας καταρρίπτεται με ακράδαντα στοιχεία και επιχειρήματα! Ο μόνος δρόμος για καθαρή, ασφαλή και σχετικά φθηνή ενέργεια είναι η ανάπτυξη και χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το ερώτημα που γεννάται είναι: θα πάψουν οι άνθρωποι να επιζητούν το αλόγιστο κέρδος ή θα υποθηκεύσουν ακόμα περισσότερο το μέλλον των ίδιων και των επόμενων γενεών;