Συμβούλιο της Προπαγάνδας

Από την πρώτη στιγμή που ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου με θέμα την αποδοχή ή την απόρριψη της πρότασης συμφωνίας των τριών θεσμών (Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου) ξεκίνησαν ουσιαστικά και οι δυο καμπάνιες, υπέρ του ΝΑΙ και του ΟΧΙ. Μέσα σε αυτή την εβδομάδα ακούστηκαν πολλά λογικά επιχειρήματα κι από τις δυο πλευρές, κυρίως στα διαδικτυακά μέσα μιας και τα ιδιωτικά τηλεοπτικά δίκτυα εφάρμοσαν μια ιδιότυπη “λογοκρισία” στους υποστηρικτές του ΟΧΙ. Υπήρξαν όμως και περιστατικά ακραίας προπαγάνδας που διαστρέβλωσαν πλήρως την πραγματικότητα και έδωσαν στους πολίτες λανθασμένη εικόνα. Ένα από αυτά είναι και η παραφιλολογία με το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Την 1η Ιουλίου το Associated Press δημοσιεύει δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης Thorbjørn Jagland που βρισκόταν στη Λισαβόνα για την απονομή του North-South Prize. Από εκεί συνομιλεί τηλεφωνικά με δημοσιογράφο του πρακτορείου (κι όχι για κάποια κανονισμένη συνέντευξη) και αναφέρει πως το δημοψήφισμα “ανακοινώθηκε με μικρή προεκλογική περίοδο, κάτι το οποίο από μόνο του είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Και, επίσης, το γεγονός ότι οι ερωτήσεις που τίθενται ...δεν είναι πολύ σαφείς”. Ανεξάρτητα από το να κρίνουμε αν ο Jagland έχει δίκιο ή όχι, είναι σαφές πως πρόκειται για ξεκάθαρα προσωπική άποψη του και όχι επίσημη τοποθέτηση ή θέση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Κι εδώ ξεκινάει η εγχώρια αναπαραγωγή της είδησης “κατά το δοκούν”... “Συμβούλιο Ευρώπης: Το δημοψήφισμα απέχει από τα διεθνή πρότυπα” αναφέρει ΤΟ ΒΗΜΑ, “Δεν ανταποκρίνεται στα «κριτήρια» το δημοψήφισμα, λέει το Συμβούλιο της Ευρώπης” η Ναυτεμπορική, “Σοβαρά αμφισβητείται η εγκυρότητα των όρων διεξαγωγής του δημοψηφίσματος” η Καθημερινή, “Με μια απόφαση-«βόμβα» το Συμβούλιο της Ευρώπης, το οποίο την Τετάρτη εκτιμά πως «οι συνθήκες διεξαγωγής του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, δεν πληρούν τις διεθνείς προδιαγραφές»” το Πρώτο Θέμα. Ενώ κάποια μέσα δραματοποιούν περισσότερο την κατάσταση, όπως η Ημερησία που γράφει “«Βόμβα» από το Συμβούλιο της Ευρώπης: Άκυρο το δημοψήφισμα! Ουσιαστικά το Συμβούλιο κρίνει άκυρο το δημοψήφισμα” και το STAR που σημειώνει πως “Εναντίον του ελληνικού δημοψηφίσματος τάχθηκε το Συμβούλιο της Ευρώπης”.

Έξω από το χορό της “διεθνούς διαπόμπευσης” της Ελλάδας εξαιτίας του δημοψηφίσματος του Τσίπρα δεν έμειναν και οι πολιτικοί μας. Έσπευσαν άμεσα να υιοθετήσουν τα “έγκυρα” δημοσιεύματα χωρίς να μπουν καν στον κόπο να διασταυρώσουν τα γεγονότα. Ειδικά η αναπαραγωγή της “απόφασης” αυτής από άτομα που έχουν διατελέσει ή είναι εν ενεργεία βουλευτές/ευρωβουλευτές τους καθιστά αναξιόπιστους, αδαείς και επικίνδυνους για τη χώρα και το πολίτευμα. Μάλιστα η Ντόρα Μπακογιάννη είναι εκπρόσωπος της χώρας μας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και δείχνει πως αγνοεί βασικές αρχές λειτουργίας και οργάνωσης του θεσμού! Ο Τατσόπουλος και ο Κουμουτσάκος ασχολήθηκαν με το ζήτημα επίσης δίνοντας κι αυτοί τη δική τους λανθασμένη ερμηνεία και συγκρίνοντάς το με την αποπομπή της χώρας μας κατά τη διάρκεια της χούντας...

Διαβάζοντας κανείς τα άρθρα των μεγάλων ΜΜΕ και τις δηλώσεις των πολιτικών θα νόμιζε πως το Συμβούλιο της Ευρώπης μάς απέβαλλε από μέλος του, πως απομονωθήκαμε από έναν ισχυρό ευρωπαϊκό θεσμό και πως μας κυβερνά κάποιο απολυταρχικό καθεστώς. Οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι δεν ενδιαφέρθηκαν καν να ενημερωθούν για τη διαδικασία που ακολουθεί ο οργανισμός αυτός σε ανάλογες περιπτώσεις.

Πως θα εξηγηθεί επίσης και το γεγονός πως πολλοί άλλοι πολιτικοί και πολίτες-σχολιαστές των άρθρων συγχέουν το Συμβούλιο της Ευρώπης με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Πως είναι δυνατόν κάποιος να δηλώνει “φανατικός υπέρμαχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης” και να αγνοεί τα ευρωπαϊκά όργανα υπέρ των οποίων μάχεται; Πως είναι δυνατόν άνθρωποι με έλλειψη στοιχειώδους ευρωπαϊκής παιδείας και βασικών γνώσεων πολιτικής παιδείας να τους επιτρέπεται να μας εκπροσωπούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους λοιπούς ευρωπαϊκούς ή διεθνείς οργανισμούς; Πόσο επίσης έχει λοιδορηθεί ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Nils Muižnieks όταν έκανε καταγγελίες για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα; Ερωτήματα που σαφώς δεν βρίσκουν απάντηση από ημιμαθείς “παντογνώστες”...

Τι συνέβη όμως στα αλήθεια; Κανείς δεν αμφισβητεί πως ο Jagland έκανε τη δήλωση αυτή. Δεν αποτελεί όμως επίσημη θέση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Πουθενά στο site του οργανισμού δεν υπάρχει κάποια σχετική ανακοίνωση και έχει διαψευστεί σε δημοσιογράφους η ύπαρξη τέτοιας απόφασης! Άλλωστε, ο Γενικός Γραμματέας δεν έχει τέτοιες δικαιοδοσίες. Η δήλωσή του, όμως, είναι καθ’ όλα βάσιμη και αποδεκτή. Βασίζεται σε πρόταση της “Επιτροπής της Βενετίας” πως ανάμεσα στην προκήρυξη ενός δημοψηφίσματος και στην ημερομηνία της εκλογής θα πρέπει να μεσολαβούν τουλάχιστον δυο εβδομάδες.

Η “Επιτροπή της Βενετίας” ή επίσημα “Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου” είναι ένα συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης που αποτελείται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες στον τομέα του συνταγματικού δικαίου. Δημιουργήθηκε το 1990 και συνεδριάζει τέσσερις φορές το χρόνο. Το Μάρτιο του 2007, λοιπόν, υιοθέτησε τον “Κώδικα ορθής πρακτικής σχετικά με τα δημοψηφίσματα”, ένα έγγραφο στο οποίο περιγράφονται οι βασικές διαδικασίες και οι καλές πρακτικές που θα πρέπει να ακολουθηθούν σε ένα δημοψήφισμα ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό και αδιάβλητο. Στο έγγραφο αυτό αναφέρεται και η δήλωση του Jagland. Όμως, σε καμία περίπτωση το έγγραφο αυτό δεν είναι δεσμευτικό για τα κράτη μέλη, καθώς τα δημοψηφίσματα καθορίζονται από το εκάστοτε σύνταγμα του κράτους. Επίσης, δεν υπάρχει καμία επίσημη θέση της “Επιτροπής της Βενετίας” για οποιοδήποτε ελληνικό θέμα. Άρα, δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό για το ελληνικό δημοψήφισμα...

Δυστυχώς τα αντανακλαστικά και της κυβέρνησης αποδείχθηκαν καθυστερημένα. Αργά την ίδια μέρα και αφού το θέμα είχε γιγαντωθεί, ο Δημήτρης Βίτσας, επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας και αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, έκανε δήλωση για το ζήτημα και έβαλε τα πράγματα στη θέση τους κλείνοντας οριστικά το ζήτημα για τα εγχώρια ΜΜΕ.

Όλη αυτή η ιστορία ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για να κατανοήσουμε πόσο εύκολα τα ΜΜΕ και οι πολιτικοί μας υιοθετούν ένα δημοσίευμα ως επίσημη θέση ενός διεθνούς οργανισμού για μικροπολιτικό όφελος. Το Συμβούλιο της Ευρώπης συνεχίζει να τηρεί την αρχή της μη ανάμιξης στις εσωτερικές δημοκρατικές διαδικασίες των κρατών μελών του. Θα πρέπει να καταστεί σαφές σε όλους τους τόνους πως δεν χρειάζεται καμία φθηνή προπαγάνδα και παιχνίδια με τους διεθνείς θεσμούς σε τόσο κρίσιμες για τη χώρα περιόδους. Η Ευρώπη δεν αξίζει να έχει αυτούς τους πολιτικούς...