Η παγκοσμιοποίηση των τροφίμων και οι επιπτώσεις της στην Ελλάδα

Είναι πολύ πρόσφατη η επιδημία που ξέσπασε στην Ευρώπη, κυρίως στη Γερμανία, και οφείλεται στην ιδιαίτερα λοιμογόνο μορφή του εντεροαιμορραγικού βακτηρίου Escherichia coli. Αρχικά κατηγορήθηκαν τα αγγουράκια Ισπανίας ως η αιτία μόλυνσης, αλλά ύστερα από αρκετές εβδομάδες οι γερμανικές αρχές επιβεβαίωσαν τις ενδείξεις που είχαν για την πηγή της μόλυνσης σε φύτρες από φάρμα της βόρειας Γερμανίας. Η επιδημία αυτή έφερε στην επικαιρότητα μια πρακτική που έχει γιγαντωθεί τις τελευταίες δεκαετίες στις δυτικές χώρες και φυσικά στην Ελλάδα: την παγκοσμιοποίηση των τροφίμων!

Όποιος επισκεφθεί ένα τυπικό σούπερ μάρκετ ή μια λαϊκή αγορά, θα διαπιστώσει πως αγοράζει λεμόνια από τη Χιλή, κρεμμύδια από την Αυστραλία, πορτοκάλια από την Ισπανία και άλλα λαχανικά από κάθε γωνιά του πλανήτη! Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Δεν μας επαρκούν τα παραγόμενα στην Ελλάδα λεμόνια, κρεμμύδια και πορτοκάλια; Είμαστε λεμονολάτρεις ή πίνουμε φυσικούς χυμούς πορτοκαλιού σε μεγάλες ποσότητες; Ή μήπως τα εισαγόμενα προϊόντα υπερτερούν των ελληνικών; Φυσικά όλες αυτές οι ανεξέλεγκτες εισαγωγές δεν αφορούν μόνο φυτικά προϊόντα, αλλά και ζωικά, όπως βοοειδή, αμνοερίφια κτλ.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μόλις το 12,4% του εργατικού δυναμικού της Ελλάδας, δηλαδή περίπου 630.000 εργαζόμενοι, απασχολείται στη γεωργία. Τα σημαντικότερα παραγόμενα προϊόντα είναι σιτάρι, καλαμπόκι, κριθάρι, ζαχαρότευτλα, ελιές, ντομάτες, κρασί, καπνός, πατάτες, βοδινό κρέας, και γαλακτοκομικά προϊόντα. υπολογίζεται ότι το σύνολο των μη καλλιεργούμενων χωραφιών ξεπερνά το 30%, ενώ οι εισαγωγές τροφίμων χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η χώρα μας παράγει μόνο το 30% του σίτου που χρειάζεται για την παρασκευή ψωμιού. Αν εξαιρεθούν το ελαιόλαδο και ορισμένα φρούτα, όπως τα πορτοκάλια, τα υπόλοιπα τρόφιμα που παράγονται στη χώρα μας δεν μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση.

Πιο αναλυτικά, στον τομέα των τροφίμων η Ελλάδα ξοδεύει για εισαγωγές:

·        κρέατος και βρώσιμων παραπροϊόντων - 881 εκατ. ευρώ

·        ψαριών και μαλακόστρακων - 270 εκατ. ευρώ

·        γάλακτος, αυγών, μελιού, τυριών και ζωικών προϊόντων - 623 εκατ. ευρώ

·        λαχανικών, φυτών και ριζών - 133 εκατ. ευρώ

·        καρπών και φρούτων – 256 εκατ. ευρώ

·        δημητριακών – 218 εκατ. ευρώ

·        ξηρούς καρπούς – 213 εκατ. ευρώ

·        λίπη και ζωικά λάδια – 178 εκατ. ευρώ

·        κονσέρβες λαχανικών και φρούτων – 153 εκατ. ευρώ

Τα έσοδα από τις αντίστοιχες εξαγωγές:

·        κρέατος και βρώσιμων παραπροϊόντων - 23 εκατ. ευρώ

·        ψαριών και μαλακόστρακων - 267 εκατ. ευρώ

·        γάλακτος, αυγών, μελιού, τυριών και ζωικών προϊόντων - 189 εκατ. ευρώ

·        λαχανικών, φυτών και ριζών - 102 εκατ. ευρώ

·        καρπών και φρούτων – 295 εκατ. ευρώ

·        δημητριακών – 65 εκατ. ευρώ

·        ξηρούς καρπούς – 45 εκατ. ευρώ

·        λίπη και ζωικά λάδια – 216 εκατ. ευρώ

·        κονσέρβες λαχανικών και φρούτων – 385 εκατ. ευρώ

Από όλα τα παραπάνω στατιστικά εξάγεται το συμπέρασμα πως το ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών στον τομέα των τροφίμων είναι αρνητικό για τη χώρα μας για περισσότερο από 1,3 δις ευρώ! Κι όλο αυτό το έλλειμμα αφορά μόνο μια χρονιά (2009). Ας αναλογιστούμε τι σημαίνει αυτό σε βάθος δεκαετίας για την ελληνική οικονομία… Δυστυχώς, οι εξαγωγές μας σε άλλα είδη είναι υποδεέστερες των εισαγωγών και δεν μπορούμε να “μπαλώσουμε” τις τρύπες του ελλείμματος.

Εκτός από τις μεγάλες οικονομικές απώλειες λόγω των εισαγωγών τροφίμων, πλήγμα δημιουργείται και στη δημόσια υγεία! Ποιός μπορεί να ξεχάσει τη νόσο των τρελών αγελάδων; Οι καταναλωτές βρίσκονται καθημερινώς εκτεθειμένοι σε διατροφικούς κινδύνους που μπορεί να έχουν ως αφετηρία τους κάποια φάρμα στην άλλη άκρη του πλανήτη… Φυσικά έλεγχοι υπάρχουν, συνήθως δειγματοληπτικοί, αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί 100% πως στο πιάτο μας φτάνουν τα ποιοτικότερα προϊόντα.

Γίνεται σαφές πως για πολλούς και σοβαρούς λόγους οι Έλληνες καταναλωτές πρέπει να στηρίξουν τη ντόπια γεωργική παραγωγή. Επίσης, η κυβέρνηση πρέπει να δώσει κίνητρα για μεγαλύτερη ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής. Ειδικά σήμερα που εν μέσω της κρίσης η ανεργία πλήττει μεγάλο μέρος του πληθυσμού και κυρίως νέους. Είναι πραγματικά κρίμα να υπάρχουν όλοι οι αναγκαίοι φυσικοί πόροι και να παραμένουν ανεκμετάλλευτοι, ενισχύοντας τις εισαγωγές και υποβαθμίζοντας την εθνική οικονομία!