Πολιτικές για τη νεολαία κατά την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναλλάσσεται μεταξύ των κρατών μελών κάθε έξι μήνες. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014, η Ελλάδα θα ασκήσει την Προεδρία καθοδηγώντας με αυτό τον τρόπο τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά τη διάρκεια της ελληνικής Προεδρίας υπάρχει μια ατζέντα για τον τομέα της νεολαίας, η οποία θα κυριαρχήσει των εργασιών του Συμβουλίου.

Κάθε εξάμηνο, κάθε Προεδρία έχει τη δική της θεματική προτεραιότητα. Για πρώτη φορά στην ιστορία, το τρίο Προεδριών (Ιρλανδία-Λιθουανία-Ελλάδα) έχει κοινή θεματική προτεραιότητα για τους 18 μήνες της διάρκειάς του. Αυτή είναι η κοινωνική ένταξη των νέων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν λιγότερες ευκαιρίες. Κατά τα προηγούμενα εξάμηνα, η Ιρλανδία επικεντρώθηκε στη συμβολή των κοινωνικο-μορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους (youth work) στην ανάπτυξη, την ευημερία και την κοινωνική ένταξη των νέων. Από την άλλη, η Λιθουανία επικεντρώθηκε στις πιθανές λύσεις για να επιτευχθεί η κοινωνική ένταξη των νέων, ειδικά όσων βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή/και κατάρτισης (NEETs).

Βασική κατευθυντήρια αρχή της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας είναι η διασφάλιση του δικαιώματος των νέων να συμμετέχουν στην ανάπτυξη των πολιτικών που τους αφορούν. Προς την κατεύθυνση αυτή, έχει καθιερωθεί από το 2009 ο Δομημένος Διάλογος με τους νέους και τις οργανώσεις νεολαίας. Ο Δομημένος Διάλογος εφαρμόζεται σε 18-μηνους κύκλους και περιλαμβάνει διαβουλεύσεις σε όλα τα κράτη μέλη, στη βάση της γενικής προτεραιότητας που θέτει το κάθε τρίο προεδρίας.

Τα συμπεράσματα της διαδικασίας του Δομημένου Διαλόγου θα διαμορφώσουν την ατζέντα που θα τηρηθεί στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Νεολαίας που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη (Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014) το διάστημα 10-12 Μαρτίου 2014. Η Διάσκεψη αυτή αποτελεί τη σημαντικότερη εκδήλωση για τη νεολαία στα πλαίσια της Προεδρίας και σε αυτή θα συμμετέχουν περίπου 260 άτομα, εκπρόσωποι οργανώσεων νεολαίας και κυβερνητικοί παράγοντες προερχόμενοι από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες, τις χώρες της Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών, ενώ θα συμμετέχουν επίσης αρκετοί εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας και άλλων αρμόδιων φορέων.

Με την Ελληνική Προεδρία ολοκληρώνεται ο τρίτος κύκλος του Δομημένου Διαλόγου (Ιρλανδία-Λιθουανία-Ελλάδα). Η Προεδρία αυτή θα επικεντρωθεί κυρίως στην κοινωνική ένταξη των νέων μέσω της επιχειρηματικότητας και του πολιτισμού. Η νεανική επιχειρηματικότητα αποτελεί “καυτό” θέμα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αυτή την εποχή, κυρίως γιατί θεωρείται αντίδοτο στη συνεχόμενη ανεργία που μαστίζει την Ευρώπη. Η προώθηση και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας αναμένεται να ωφελήσει τόσο στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, όσο και στην καλλιέργεια του πνεύματος ανάληψης πρωτοβουλιών από τους νέους. Ειδικά, ο τομέας της κοινωνικής επιχειρηματικότητας που ανθεί το τελευταίο διάστημα στο εξωτερικό, μπορεί να ωφελήσει το κοινωνικό σύνολο ποικιλοτρόπως και όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο. Επιδίωξη της Ελληνικής Προεδρίας είναι και ο τομέας του πολιτισμού να αποτελέσει μέσο δημιουργίας θέσεων εργασίας και ευκαιριών απασχόλησης για τους νέους στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το εξάμηνο αυτό, οι νέοι από όλη την Ευρώπη θα έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν ιδέες, εμπειρίες και καλές πρακτικές πάνω στην επιχειρηματικότητα: τα οφέλη, τους κινδύνους, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όταν επιχειρούν. Επίσης, θα τους δοθεί η ευκαιρία να ασχοληθούν ενδελεχώς με τον τομέα του πολιτισμού και να αναζητήσουν διεξόδους για να ενισχύσουν τις σχετικές δεξιότητές τους.

Όλα τα παραπάνω εποπτεύονται και καθοδηγούνται από το Συμβούλιο Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού (EYCS) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Συμβούλιο αυτό αποτελείται από τους υπουργούς Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού, Οπτικοακουστικών Μέσων και Αθλητισμού και συνεδριάζει τρεις έως τέσσερις φορές το χρόνο. Οι τομείς που καλύπτονται σε κάθε σύνθεση του Συμβουλίου εμπίπτουν κυρίως στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Εργάζεται για να εξασφαλίσει ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης και για να συμβάλει στην άνθηση των εθνικών πολιτισμών. Αυτό γίνεται με ταυτόχρονο πλήρη σεβασμό στην ευθύνη για το περιεχόμενο της διδασκαλίας, τη δομή των εκπαιδευτικών συστημάτων και τη διατήρηση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας στο εσωτερικό των κρατών μελών. 

Η Ελληνική Προεδρία λαμβάνει χώρα εν μέσω μιας κρίσιμης και καθοριστικής περιόδου για όλη την Ευρώπη. Σίγουρα θα αποτελέσει κομβικό σημείο ανάμεσα στο παρόν τρίο Προεδριών (Ιρλανδία-Λιθουανία-Ελλάδα) και στο επόμενο (Ιταλία-Λετονία-Λουξεμβούργο) για την τήρηση των δεσμεύσεων απέναντι στη νεολαία, αλλά και την ανάπτυξη νέων δράσεων με τους νέους στο επίκεντρο. Λαμβάνοντας υπόψη και τη διενέργεια των Ευρωεκλογών στα τέλη Μαΐου, στις οποίες έχουν επενδυθεί πολλές προσδοκίες σχετικά με τη συμμετοχή των νέων, μπορούμε να πούμε πως το εξάμηνο αυτό θα είναι πλούσιο σε εξελίξεις και ενδιαφέροντες δράσεις. Μένει να δούμε αν η νεολαία στο τέλος αυτής της Προεδρίας θα βγει ενισχυμένη ή αν θα υποστεί παραχωρήσεις στο όνομα της οικονομικής κρίσης.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο 7ο τεύχος του περιοδικού νεολαίας YMagazine.