10 χρόνια Wikipedia

Όλοι γνωρίζουν τους ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης που γνωρίζει το διαδίκτυο. Είναι κοινώς αποδεκτό πλέον πως “όλα βρίσκονται στο ίντερνετ”. Από την πιο ασήμαντη πληροφορία, όπως συνταγές ή δρομολόγια, μέχρι τις σημαντικότερες επιστημονικές έρευνες μπορεί κανείς να τα βρει διαθέσιμα (και δωρεάν) στο ίντερνετ! Ένα “εργαλείο” που συνέβαλλε τα μέγιστα στην αξιοποίηση του διαδικτύου ως εκπαιδευτικό μέσο και αύξησε τη χρήση του είναι η Wikipedia.

Η Wikipedia (ή Βικιπαίδεια στα ελληνικά) είναι μια διεθνής, ελεύθερου περιεχομένου, εξελισσόμενη δια συνεργασίας εγκυκλοπαίδεια που ξεκίνησε να λειτουργεί τον Ιανουάριο του 2001. Είναι ένα από τα projects που επηρέασαν τον τρόπο που χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο. Αυτή τη στιγμή περιέχει περισσότερα από 17 εκατομμύρια άρθρα σε 263 γλώσσες, κάτι που σημαίνει πως απευθύνεται σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη, “μιλάει” τη γλώσσα τους και λύνει τις απορίες τους! Τα αγγλικά άρθρα είναι 3,5 εκατομμύρια, ενώ η ελληνική εκδοχή της (που δημιουργήθηκε στα τέλη του 2002) αριθμεί περί τα 60 χιλιάδες άρθρα…

Ποιοι είναι, όμως, οι λόγοι που καθιέρωσαν την Wikipedia; Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η ευχρηστία. Με ένα απλό κλικ ο χρήστης μπορεί να βρει αυτό που αναζητά άμεσα σε ένα πολύ ευρύ φάσμα πληροφοριών. Δεν χρειάζεται να ψάχνει σε ογκώδεις τόμους, ενώ μπορεί να έχει άμεση πρόσβαση και στις πηγές των άρθρων. Επίσης, η Wikipedia προσφέρεται δωρεάν, πράγμα που σημαίνει πως δεν χρειάζεται αντίτιμο για να έχει κανείς πρόσβαση στη γνώση! Ένα, όμως, από τα σημαντικότερα στοιχεία που συνέβαλλαν στην εξάπλωσή της είναι πως τα άρθρα δεν γράφονται απαραίτητα από επιστήμονες, αλλά από τους ίδιους τους αναγνώστες. Ο καθένας προσθέτει γνώσεις και τα άρθρα επεκτείνονται!

Αυτό το τελευταίο, ίσως όμως να είναι και το κύριο μειονέκτημα της Wikipedia. Αρκετά άρθρα δεν έχουν επαρκή τεκμηρίωση αφού γράφονται από αδαείς, ενώ άλλα άρθρα δεν είναι αρκετά αντικειμενικά και αμερόληπτα αφού γράφονται από συγκεκριμένες ιδεολογικές ομάδες. Αυτά τα άρθρα αφορούν κυρίως σύγχρονα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα, εθνικές διαμάχες κτλ. Πολλοί επικρίνουν τη Wikipedia για συστηματική τάση προτίμησης της δημοφιλούς άποψης παρά της αξιόπιστης, καθώς και μια σχετική έλλειψη υπευθυνότητας και δικαιοδοσίας σε σύγκριση με τις παραδοσιακές εγκυκλοπαίδειες. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν διαφωνίες κι ενστάσεις για το αν η Wikipedia αποτελεί αξιόπιστη πηγή αναφοράς ή βιβλιογραφίας…

Η Wikipedia ενθαρρύνει τους συντάκτες να τηρούν μια πολιτική ουδετερότητας κάτω από την οποία οι διάφορες απόψεις συγκεντρώνονται χωρίς να γίνεται προσπάθεια να καθοριστεί μια αντικειμενική αλήθεια. Έτσι, έχει φτάσει σε σημείο άρθρα της να μνημονεύονται από τα ΜΜΕ, επιστήμονες και ακαδημαϊκούς κ.ά.

Αρκετοί είναι αυτοί που καταδικάζουν τη Wikipedia, άλλοι προβλέπουν δυσοίωνο το μέλλον της, ενώ στην αντίπερα όχθη οι φανατικοί χρήστες της εργάζονται καθημερινά για τον εμπλουτισμό της. Εγώ το μόνο που έχω να προσθέσω είναι πως ελπίζω, όπως υποστηρίζει ο ιδρυτής της Jimmy Wales, η Wikipedia να επιτύχει μία ίση ή και καλύτερη ποιότητα σε σχέση με τη Britannica και να εκτυπωθεί. Χρόνια Πολλά Wikipedia!