Ανασκόπηση 2011

Άλλη μια χρονιά φτάνει στο τέλος της. Γεγονότα σημαντικά συνέβησαν και φέτος στην Ελλάδα και όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Μπορεί ημερολογιακά να συνέβησαν μέσα στο 2011, αλλά σίγουρα θα επηρεάσουν το 2012 και τις επόμενες χρονιές. Ας κάνουμε λοιπόν μια ανασκόπηση του 2011…

Το περιοδικό ΤΙΜΕ στην ετήσια ανακήρυξη τού “προσώπου της χρονιάς” επέλεξε να τιμήσει τον ανώνυμο διαδηλωτή. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο εξώφυλλο του περιοδικού στις 26 Δεκεμβρίου: “Πρόσωπο της χρονιάς: Ο διαδηλωτής. Από την Αραβική Άνοιξη στην Αθήνα, από την κατάληψη της Wall Street στη Μόσχα”. Αντιπροσωπεύει πολλά κινήματα παγκόσμιας διαμαρτυρίας -για παράδειγμα την Αραβική Άνοιξη, το κίνημα των αγανακτισμένων, το κίνημα για την κατάληψη της Wall Street και το κόμμα του τσαγιού- καθώς και τις διαδηλώσεις σε Ελλάδα, Ρωσία και Ινδία μεταξύ άλλων. Η επιλογή δεν είναι καθόλου τυχαία. Είναι απολύτως εύστοχη και δίνει τον παλμό για το τι πραγματικά συνέβη μέσα στο 2011. Από την αρχή ως το τέλος!

Η Αραβική Άνοιξη είναι ένα επαναστατικό κύμα διαδηλώσεων και διαμαρτυριών που έλαβε χώρα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Αν και ξεκίνησε στις 18 Δεκεμβρίου 2010 εξαπλώθηκε και εντάθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2011. Εκδηλώθηκαν εξεγέρσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο, εμφύλια σύρραξη στη Λιβύη, εξεγέρσεις στο Μπαχρέιν, τη Συρία και την Υεμένη. Μεγάλες διαδηλώσεις έγιναν επίσης στην Αλγερία, το Ιράν, το Ιράκ, την Ιορδανία, το Μαρόκο και το Ομάν. Μικρότερες οργανωμένες διαμαρτυρίες έγιναν στο Τζιμπουτί, το Κουβέιτ, τον Λίβανο, τη Μαυριτανία, τη Σαουδική Αραβία και το Σουδάν. Κοινό γνώρισμα των διαδηλώσεων ήταν η αντίσταση με καμπάνιες, απεργίες, πορείες, καθώς και η χρήση κοινωνικών δικτύων (όπως το Facebook, το Twitter και το YouTube) για την οργάνωση, την επικοινωνία και την ενημέρωση περί των προσπαθειών των κρατών για καταπίεση και λογοκρισία. Το σύνθημα των διαδηλωτών στον αραβικό κόσμο ήταν “Ο λαός θέλει να πέσει το καθεστώς”.

Οι ταραχές αυτές στην Τυνησία είχαν ως αποτέλεσμα την εκδίωξη του Προέδρου Ben Ali. Στην Αίγυπτο παραιτήθηκε ο Πρόεδρος Mubarak, ενώ κυβερνά ο στρατός με τη βία να συνεχίζεται ως σήμερα. Στη Λιβύη μετά τον εμφύλιο πόλεμο, την εκδίωξη και θανάτωση του Gaddafi, την κυβέρνηση έχει αναλάβει το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο. Στην Υεμένη, μετά από πολύμηνη εξέγερση, ο Πρόεδρος Saleh παραιτήθηκε, ενώ στη Συρία η εξέγερση συνεχίζεται με τους νεκρούς να φτάνουν τις πέντε χιλιάδες! Οι περισσότερες εξεγέρσεις πέτυχαν τους σκοπούς τους και θα μπορούσαν να προσφέρουν περισσότερα στους εξεγερμένους λαούς αν δεν “καπελώνονταν” από τις “Μεγάλες Δυνάμεις της Δύσης”…

Εκτός από εξεγέρσεις και διαδηλώσεις στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, μαζικές κινητοποιήσεις είχαμε και στην Ελλάδα ενάντια στα οικονομικά μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση σε συμφωνία με εξωτερικούς πιστωτές. Η “αρχή” έγινε το Μάιο με το πανευρωπαϊκό κάλεσμα των Αγανακτισμένων. Στις 29 Ιουνίου η Βουλή ενέκρινε το Μεσοπρόθεσμο, παρά τις κινητοποιήσεις της 28ης και 29ης Ιουνίου. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν και κατά τη διάρκεια του Ιουλίου με μικρότερο όγκο διαδηλωτών όμως σε σχέση με τους δύο πρώτους μήνες των κινητοποιήσεων, γεγονός το οποίο αποδόθηκε στην αποθάρρυνση μέρους των διαδηλωτών από τα σοβαρά επεισόδια στα τέλη του Ιουνίου, που συνοδεύτηκαν από χρήση αστυνομικής βίας, αλλά και στην ελάττωση του κόσμου στα αστικά κέντρα λόγω των καλοκαιρινών διακοπών.

Από τις αρχές Σεπτεμβρίου η Ελλάδα σαρώθηκε από απεργιακό κύμα διαρκείας με πραγματοποίηση απεργιών από διαφορετικούς κλάδους, σχεδόν σε καθημερινή βάση. Είναι χαρακτηριστικό πως στο διάστημα από 1 Σεπτεμβρίου έως 20 Οκτωβρίου, μόνο τρεις μέρες δεν σημειώθηκε κάποια απεργιακή κινητοποίηση. Η διαδήλωση της 20ης Οκτωβρίου, όμως, σκιάστηκε από τον θάνατο ενός 53χρονου διαδηλωτή! Ακόμα μεγαλύτερης έκτασης διαμαρτυρίες σημειώθηκαν κατά την διάρκεια των εορτασμών για την 28η Οκτωβρίου. Κατά τη διάρκεια της μαθητικής παρέλασης στη Θεσσαλονίκη που πραγματοποιήθηκε στις 27 Οκτωβρίου, ακολούθησε στο τέλος της πορεία διαμαρτυρίας από ομάδες διαδηλωτών. Την επόμενη ημέρα οι διαμαρτυρίες ήταν πολύ εντονότερες. Στη Θεσσαλονίκη το πλήθος των διαδηλωτών που αποδοκίμαζε ακόμα και τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, οδήγησε στην ματαίωση της στρατιωτικής παρέλασης, γεγονός που συμβαίνει για πρώτη φορά!  Όλα αυτά οδήγησαν στην παραίτηση του Γ. Παπανδρέου και την ανάληψη πρωθυπουργικών καθηκόντων από τον Λ. Παπαδήμο.

Μια από τις αιτίες για την εξέγερση του φοιτητικού κινήματος στην Ελλάδα το 2011 ήταν και ο νέος νόμος της Α. Διαμαντοπούλου για την μεταρρύθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης. Οι φοιτητές μαζικά αντιτάχθηκαν στο νόμο αυτό και με καταλήψεις διαρκείας προσπάθησαν να τον αποτρέψουν. Ανάλογες διαδηλώσεις μεγαλύτερης διάρκειας συνέβησαν και στη Χιλή εναντίον της εκεί εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.

Ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα του 2011 ήταν και οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Νορβηγία τον Ιούλιο. Στις 22 Ιουλίου, περισσότεροι από 90 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από μια έκρηξη βόμβας στο Όσλο και από τις σφαίρες ενός άντρα σε κατασκήνωση νεολαίας πολιτικού κόμματος στο νησί Ουτόγια. Ένας φανατισμένος ακροδεξιός ήταν ο υπαίτιος για τη χειρότερη εθνική τραγωδία στη Νορβηγία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Φεύγοντας από τα αμιγώς πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στον μεγάλο σεισμό και το τσουνάμι που έπληξε την Ιαπωνία στις 11 Μαρτίου. Αποτέλεσμα αυτού ήταν το πυρηνικό ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, όπου  καταγράφηκε διαρροή μεγάλης ποσότητας ραδιενέργειας στο περιβάλλον.

Αυτά ήταν τα σημαντικότερα γεγονότα τους 2011 συνοπτικά. Σε λίγες μέρες τελειώνει μια χρονιά γεμάτη από εξελίξεις, θετικές και αρνητικές, σε όλα τα μέτωπα. Ζήσαμε πολλά και αναμένεται να ζήσουμε ακόμα περισσότερα στο μέλλον. Πάντως ένα πράγμα είναι σίγουρο. Αν αρκούσε ένα επίθετο για να περιγράψει το 2011, αυτό θα ήταν: επαναστατικό…